Page 27 - Söz İile Dergisi Sayı 3

Eyvah Çocuğum Yalan Söylüyor! nilmeli ve ailenin konu ile ilgili görüşleri alınmalıdır.

Anne-babaların yaptığı en büyük hata yalan söyleyen
çocukların yalan söyleme davranışını ortadan kaldır- “Öğrenciler değer verdikle-
maya yoğunlaşmaları ve buna dayalı bir çözüm stra-
tejisi geliştirmeleridir. Böyle olunca istenilenin aksine ri, önemsedikleri kişilere karşı
yalan söyleme davranışı ortadan kalkmadığı gibi daha duyarlı ve olumlu davra-
daha büyük kişilik sorunlarına da yol açabilecek bo-
yutlara gelebilir. O nedenle yalan söyleme eğilimin- nırlar. Sınıf ortamında ve farklı
de olan çocuğa, onu anlamaya çalışarak yaklaşmalı
ve bu davranışının altında yatan nedenleri ortaya çı- ortamlarda sevgi, saygı, empati
karmaya yönelik hamleler yapılmalıdır. Ceza, tehdit ve dürüstlüğü benimseyen öğ-
ve şiddet içeren caydırma yöntemlerinden kaçınılma-
lıdır. Çocuklara sorumluluk verirken, gelişim düzey- retmenin örnek tavır ve davra-
leri ve yetenekleri göz önünde bulundurulmalıdır. nışları bir öğrenci için en güzel
Kaldırabileceğinden fazla ya da onun yeteneklerini
küçümseyecek kadar basit sorumluluklar vermek ço- model olacaktır”(Çağlayan, 2006).
cuğun özgüven kaybına neden olup önce bahaneler
daha sonra da yalan söyleme davranışına dönüşen Çocuklarda doğruluk, dürüstlük, yalan, fedakarlık,
sonuçlar doğurabilir. Anne-baba bireysel ya da birbi- paylaşma gibi ahlaki değerlerin gelişmesi ve kişilik-
riyle olan söylem ve davranışlarında tutarlı olmalıdır. lerine yansıması belirli bir zamansal sürece bağlıdır.
Çocuklar öncelikle anne ve baba, sonra da çevre- Bu süreçte evde anne-babanın, okulda ise öğretme-
sinde en yakın kim varsa onu model alır. Özellikle nin bilinçli yaklaşımı ve desteğinin çok önemli olduğu
0-6 yaş dönemlerinde çocuğa iyi model olmak çok unutulmamalıdır.
önemli. Çocuklarla iyi ve sağlam iletişim kurup on-
ları dinlemesini bilmeli ve yeri geldiğinde empati ku- KAYNAKÇA
rabilmelidir. Bu çocuğun kendisine önem verildiğini
anlamasını ve kendisini değerli hissetmesini sağlar. Ahmet ÇAĞLAYAN; Ahlak pusulası: Ahlak ve değer-
Patalojik yalan söyleme davranışının sağlık sorunu ler eğitimi, Dem Yayınları, İstanbul, 2006
olarak değerlendirilmesi ve bir psikiyatristten destek Mustafa Remzi ATAY; Çocuklarda Uyum Sorunları
alınması gerekir (Atay, 2020). Ve Psikolojik Danışma ‘‘Ergenlik Dönemi Ve Yalan
Söyleme Davranışı’’ Yüksek Lisans Tezi; Samsun,
İskoç Eğitimci, yazar ve psikolog Alexander Suther- 2020
land Neill “Çocuğunuz yalan söylüyorsa ya sizden Haluk YAVUZER; Çocuk Psikolojisi, Remzi Kitabevi,
korkuyordur ya da sizin yaptığınızı yapıyordur” der. İstanbul, 2016
Okul hayatına başlayan çocuklar için yalan söyleme Muhammed Şükrü Aydın; Uluslararası Sosyal Araş-
üzerinde durulması gereken en önemli konulardan tırmalar Dergisi, “Yalanın Renkleri: Yalanın Tanımlan-
biridir. Yukarıda da belirtildiği gibi çocuklar yalan ması Ve Türleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Sayı:
söyleyebilir. Belli bir yaşa kadar bunun anlamını 69, 2020
kavrayamadıklarından bir sorun olarak görülmez. Muhammed Şükrü Aydın; Erken Çocukluk Çalışma-
Ancak okul ortamında yalan söyleme davranışı çocu- ları Dergisi “29-72 aylık çocukların olumsuz ve pro-
ğun kendisini, arkadaşlarını ve eğitim sürecini olum- sosyal yalan söyleme davranışlarının incelenmesi”,
suz etkileyecektir. Özellikle okul öncesi dönemde ve Sayı: 1, 2021
ilkokulun başlarında, gelişen dil, bilişsel ve sosyal ge- 11.03.2021 tarihinde, https://www.florence.com.tr/
lişime paralel olarak çocuklara, öğretmenleri tarafın- mitomani-nedir adresinden erişildi.
dan kendi düşünce ve isteklerini rahatlıkla paylaşma- 12.03.2021 tarihinde, http://www.ogelk.net/maka-
sı konusunda destekleyici eylemlerde bulunulması öz le/175-herkes-icin-not-defteri-patolojik-yalancilik-ve-o-
güvenlerini artıracak ve bunun sonucunda da olumlu tesi.html adresinden erişildi.
kişilik gelişimleri için faydalı olacaktır (Aydın, 2021). 12.03.2021 tarihinde, https://sozluk.gov.tr/ adresin-
Eğer bir öğrenci yalan söylüyorsa, öncelikle bu öğ- den erişildi.
renciyle etkileşimde bulunan öğretmenlerle görüşül- 24.03.2021 tarihinde, https://www.yasamhastane-
meli, hangi durumlarda yalan söylediği, derslere leri.com/cocuklar-neden-yalan-soyler adresinden eri-
dair mi yoksa başka durumlarda mı yalan söylediği, şildi.
ilk ne zaman fark edildiği ve devamlılığının olup ol- 26.03.2021 tarihinde, https://www.bilgiustam.com/
madığı saptanmalıdır. Daha sonra çocuk ile bireysel patolojik-yalan-nedir adresinden erişildi.
görüşmeler düzenlenip tepkisi ve sonrasındaki tutum- 26.03.2021 tarihinde, https://tr.wikipedia.org/wiki/
ları takip edilmelidir. Ailesi ile görüşme sağlanıp bu Alexander_Sutherland_Neill adresinden erişildi.
durumun okul dışında da devam edip etmediği öğre-